Egocentrische, egoïstische, narcistische of zelfzuchtige partners
Iemand die egocentrisch is kan zich niet goed in een ander of in een ander zijn gevoel of standpunten verplaatsen. Ze vinden hun eigen visie belangrijker dan die van anderen. Doordat ze zo op zichzelf gefocust zijn, denken ze vaak ook dat anderen hun mening delen. Ze geloven dat de wereld om hen heen draait. Het gaat hierbij dus vaak om het vervullen van hun behoeftes. Het is dan ook geen wonder dat een relatie met een egocentrisch persoon, je fysiek en mentaal helemaal leeg kan zuigen. Je kan er van op aan dat jouw behoeftes niet belangrijk zijn en dus ook niet worden vervuld. Krijgen egocentrische partners niet wat zij willen, dan zijn ze gefrustreerd en worden heel boos. Wanneer je met hen een discussie aangaat, dan is het altijd éénrichtingsverkeer. Wat je ook zegt, er wordt niet naar geluisterd. Het is dan ook niet vreemd dat je je heel erg eenzaam kan voelen. Wellicht vraag je jezelf regelmatig af waarom je nog in deze relatie zit.
Egocentrisme, hoe ontstaat het?
Vertekend of negatief zelfbeeld
Niet iedereen is hetzelfde, maar vaak heb mensen met egocentrische trekjes toch wat overeenkomsten in hun opvoeding. Vaak hebben zij namelijk een vertekend zelfbeeld of zelfs een negatief zelfbeeld. Een vertekend zelfbeeld kan ontstaan doordat ouders constant hun kind de hemel in prijzen voor slechte of middelmatige prestaties. Vaak moeten dan leraren het ook ontgelden wanneer er op school een slechte cijfers worden gehaald. Het kind heeft niet slecht gepresteerd maar de leraar. Door op deze manier met kinderen om te gaan krijgen zij een verknipt beeld van wie ze zijn. Ze hebben het gevoel de beste te zijn en zijn niet gewend om kritiek te krijgen. Vaak worden deze kinderen ook helemaal in de watten gelegd en krijgen ze alles wat ze willen. Tegengas, in welke vorm dan ook is niet iets wat ze mee krijgen.
Geen fouten mogen maken
Naast de scheve manier van aandacht geven voor prestaties, hebben egocentrische mensen vaak veel minder mee gekregen dat er ook aandacht moet zijn voor de minder leuke dingen in het leven. Pijn, verdriet, onmacht en welke negatieve emotie dan ook, worden vaak door hun ouders ontweken en mogen er niet zijn. Hierdoor leren deze kinderen dan ook niet dat het niet erg is om fouten maken, je gevoelens te tonen of kwetsbaar te zijn. Het negatieve zelfbeeld zit hem dan in het feit, dat iedereen wel eens negatieve gevoelens heeft, dus ook de narcist of egoïst, alleen zij weten niet hoe ze hiermee om moeten gaan. Gedragsmatig tonen ze zich dan sterk of keihard, maar van binnen hebben ze echt wel pijn.
Door dit scheve beeld van de wereld zijn egocentrische mensen niet gemotiveerd om zich in te leven in anderen. Hierdoor blijven de verbindingen met andere mensen oppervlakkig. Op emotioneel vlak voelen ze geen verbinding waardoor ze zich erg eenzaam kunnen voelen, ook al zijn er mensen om hen heen.
Verliefd worden op een egocentrisch persoon
Mensen die egocentrisch zijn, zijn vaak moeilijk te doorgronden. Ze praten namelijk niet, of niet graag over hun gevoelens, zodat je vaak geen idee hebt wat er van binnen afspeelt. Dit ondoorgrondelijke wordt vaak in het begin van relaties ervaren als erg spannend en dat is aantrekkelijk. Wanneer je elkaar net kent, kan de egocentrische partner heel erg zijn best doen voor jou. Hij/zij wil je hebben, koste wat het kost! Hierdoor krijg je het gevoel dat je heel speciaal bent voor hem of haar. Later wanneer de buit binnen is echter, wordt er niet meer voor je gevochten. Ineens draait het niet meer om jou of jullie samen, maar om hem of haar. Het is daarom belangrijk dat je op tijd een egocentrisch persoon herkent en erkent.
Egocentrische signalen – waar moet je op letten?
In het middelpunt willen staan
Een egocentrisch persoon wil graag in het middelpunt staan, vraagt continu de aandacht en zal het je het laten weten wanneer je niet aan het verwachtingspatroon voldoet. Hierbij zal er vaak op een niet zo prettige manier gewezen worden op jouw verantwoordelijkheid om het hen naar de zin te maken.
Afgeven op anderen
Een ander vervelend trekje is vaak dat egocentrische mensen graag afgeven op anderen zodat ze zelf beter uit de bus komen. Ze proberen de ander, zeker als deze kwaliteiten heeft, omlaag te praten. Een ander doet het dus altijd fout of slecht terwijl zij het altijd goed doen. Tegen kritiek kunnen ze absoluut niet! Wanneer het hen dus uitkomt, zullen ze dit ook doen ten opzichte van jou. Dat is goed om te onthouden.
Opscheppen over zichzelf
In het kader van “ik ben de beste” is er nog meer gedrag wat een egocentrisch persoon vertoont. Zullen vaak zeggen dat ze wijzer zijn, meer ervaring hebben, meer vaardig zijn, dapperder zijn, slimmer zijn, dan anderen. Kortom, opscheppen over zichzelf doen ze maar wat graag. Vaak zijn ze overigens juist heel onzeker over zichzelf en is dit een manier om die onzekerheid te verhullen. Meestal zijn ze juist jaloers op anderen. Dit proberen ze om te draaien door te zeggen dat anderen juist jaloers op hen zijn.
Vragen om veel bevestiging
Een egocentrische partner verwacht dat je hem of haar continue positief bevestigt en bewondert. Ook al voelt het onderling aan als heel erg nep, dan nog is dit een enorm grote behoefte van hen. Probeer je hier tegen in te gaan, dan heb je de poppetjes aan het dansen. Sommige egocentrische personen worden dan heel boos, anderen gebruiken emotionele chantage door bijvoorbeeld extreem lang en dramatisch te gaan huilen. Blijf je voet bij stuk houden en zet je hen dus niet op een voet stuk, dan verlies je het kleine beetje respect wat je wellicht had. De egocentrische partner zal je in diskrediet proberen te brengen bij vrienden, familie en wie het ook wil horen. In de tussenliggende tijd zullen ze bij jou continue benadrukken hoe belangrijk zij zijn en hoe onbelangrijk jij dus bent. Eventueel gebruiken ze daar dus de steun van anderen bij (“Jouw moeder is het ook met mij eens”, “Onze vrienden vinden het ook stom wat je doet”, “De huisarts is niet voor niets op mijn hand”).
Meer over egocentrische signalen kun je lezen in mijn blog over indirect negatief gedrag.
Een relatie met een egocentrische partner beëindigen
Iedere emotionele relatie die je leegzuigt, is niet goed voor je en hier zal je iets aan moeten doen. Dat doen is vaak moeilijker dan gezegd. Vaak op andere gebieden in ons leven zijn we daadkrachtiger. Kijk maar eens naar werksituaties. Als daarin iets niet goed gaat, dan ga je ook in gesprek. Kom je er uiteindelijk niet uit met je werkgever dan is het logisch om een arbeidsrelatie te beëindigen.
In een relatie met een egocentrische persoon is dit vaak lastiger. Er zullen namelijk echt wel momenten waarop je denkt dat je partner eerlijk en oprecht is (“heus, ik ga mijn leven beteren”, “je hebt gelijk, ik moet veranderen”, enzovoort). Dat zijn ook meestal de momenten waarop je aan jezelf gaat twijfelen. Helaas zijn dit soort “oprechte” momenten meestal maar van heel korte duur. Vaak merk je al heel snel dat het gene wat je egocentrische partner heeft voorgesteld niet wordt nageleefd. Die zogenaamde eerlijkheid is er voor bedoelt om jou op het verkeerde been te zetten, waardoor je steeds meer aan jezelf gaat twijfelen.
Een andere valkuil waar je niet bij jezelf in moet trappen, is de gedachte dat je je partner kunt veranderen. De enige die dat namelijk kan is je partner zelf. De kans echter dat hij of zij dit gaat doen is heel klein. Hun beeld op de wereld is namelijk dat zij de beste zijn en waarom zouden ze dan veranderen? Er is hiervoor dus geen intrinsieke motivatie.
Luister dus naar je instinct, volg die onderbuik en stop wanneer je kunt!
“Een paar jaar geleden ben ik gescheiden. Dit heeft heel veel met mij gedaan. Nog steeds heb ik daar soms moeite mee. Er is echter sinds een paar maanden wat meer vreugde in mijn leven. Ik heb namelijk een vriend. We hebben het heel gezellig en met hem kan ik heel goed over mijn gevoelens praten. Dit heeft er in geresulteerd dat we heel vaak samen zijn. Dat vind ik ontzettend fijn. Ook hij heeft echter een rugzakje. Hij is gescheiden en heeft twee kinderen. Drie weken geleden heeft hij plotseling gezegd dat hij meer ruimte nodig heeft. Hij vindt mij te aanwezig en zegt dat hij even wat afstand wil. Het gaat hem te snel. Daar heeft hij misschien wel gelijk in. Volgens mij heeft hij ook van alles aan zijn hoofd. 
